علی اصغر حسینی باقری

اجزای اصلی لباس فضانوردی

لباس فضانوردی که به نام Extravehicular Mobility Unit (EMU) شناخته می‌شود، شامل بخش‌های مختلفی است که هر کدام وظیفه خاصی دارند:

1. لایه خارجی مقاوم: این لایه در برابر تشعشعات کیهانی، ضربات میکرومتروئیدها و فشار محیطی محافظت ایجاد می‌کند.

2. لایه میانی کنترل دما: شامل سیستم‌هایی برای خنک کردن و تنظیم دمای بدن فضانورد است.

3. لایه داخلی تأمین فشار: این لایه مانند یک محفظه فشار عمل کرده و اکسیژن لازم را در اختیار فضانورد قرار می‌دهد.

4. سیستم تأمین اکسیژن: فضانوردان در فضا نیاز به اکسیژن دارند که این سیستم آن را فراهم می‌کند.

5. سیستم دفع دی‌اکسید کربن: به کمک فیلترهای خاص، دی‌اکسید کربن تولید شده در تنفس فضانورد را جذب کرده و از سیستم خارج می‌کند.

6. دستکش‌های حرارتی: این دستکش‌ها برای کار در شرایط سرد و گرم فضا طراحی شده و امکان استفاده از ابزارها را برای فضانورد فراهم می‌کنند.

7. کلاه محافظ مجهز به سیستم ارتباطی: شامل میکروفون و بلندگو برای برقراری ارتباط با مرکز کنترل.

8. کوله‌پشتی حاوی سیستم نجات SAFER: در صورتی که فضانورد از فضاپیما جدا شود، این سیستم امکان بازگشت او را فراهم می‌کند.

فناوری‌های پیشرفته در لباس فضانوردی

لباس‌های فضانوردی مدرن دارای فناوری‌های پیشرفته‌ای هستند که باعث افزایش ایمنی و عملکرد فضانوردان می‌شوند:

• مواد کامپوزیتی فوق سبک: این مواد علاوه بر سبکی، مقاومت بالایی در برابر ضربات و تشعشعات دارند.

• سیستم خنک‌کننده مایع: این سیستم با گردش مایعات خنک‌کننده درون لباس، دمای بدن فضانورد را متعادل نگه می‌دارد.

• پارچه‌های نانویی: این نوع پارچه‌ها به مقاومت بیشتر در برابر آسیب‌های محیطی کمک می‌کنند.

• حسگرهای زیستی: این حسگرها پارامترهای حیاتی فضانورد مانند ضربان قلب، سطح اکسیژن و دمای بدن را نظارت می‌کنند.

• فناوری چاپ سه‌بعدی: برای تولید قطعات سفارشی لباس فضانوردی با دقت بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چالش‌ها و آینده لباس‌های فضانوردی

با پیشرفت فناوری، لباس‌های فضانوردی نیز در حال توسعه هستند تا به فضانوردان امکان مأموریت‌های طولانی‌تر و راحت‌تر را بدهند. برخی از چالش‌های پیش رو عبارت‌اند از:

• افزایش انعطاف‌پذیری لباس: لباس‌های فعلی محدودیت‌های حرکتی ایجاد می‌کنند که دانشمندان در تلاش برای رفع آن هستند.

• کاهش وزن لباس: لباس‌های فعلی نسبتاً سنگین هستند و در محیط کم‌گرانش ممکن است استفاده از آن‌ها دشوار باشد.

• افزایش مقاومت در برابر تشعشعات کیهانی: پژوهشگران به دنبال موادی هستند که بتوانند فضانوردان را بهتر در برابر تشعشعات محافظت کنند.

• اتصال به هوش مصنوعی: ادغام سیستم‌های هوش مصنوعی برای بهبود کارایی و افزایش ایمنی فضانوردان.

نتیجه‌گیری

لباس فضانوردی یکی از حیاتی‌ترین تجهیزات برای مأموریت‌های فضایی است که با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، ایمنی و راحتی فضانوردان را تضمین می‌کند. آینده این لباس‌ها با پیشرفت علم و فناوری، نویدبخش نسل جدیدی از لباس‌های فضایی خواهد بود که امکان مأموریت‌های طولانی‌تر و کارآمدتر را فراهم می‌کند.